Rum, salsa en sigaren

Zesbaans weg, leeg. Een grote oude Amerikaanse bak, backpacks op het dak, raampje open, wind door mijn haar, salsa knalt uit de speakers. Met vlinders in mijn buik en reiskriebels in mijn lijf zit ik urenlang gelukkig voor me uit te staren. Wat heb ik hier naar uitgekeken. Ik ben in Cuba.

Ik voel me direct in mijn element met mijn rode vriend op mijn rug en geniet van de spanning van het onbekende. De vrijheid, de ontdekkingslust. Ik ben op mijn gemak in dit prachtige land, met zijn vriendelijke en lachende mensen, met zijn interessante geschiedenis, zijn prachtige natuur. Omgeven door de velen gekleurde huisjes, de levendige straatjes, de statige koloniale architectuur en de prachtige oude auto’s dompel ik mezelf onder in alles wat Cuba te bieden heeft.
Muziek op iedere hoek van de straat, tafeltjes met dominospellen midden op de stoep, geroddel tussen de was door van balkon naar balkon. Schreeuwende mannetjes die wat dan ook verkopen. Salsa, sigaren en rum op ieder uur van de dag. Cuba leeft.

Ik voel me hier vaak alsof ik in een soort historisch openluchtmuseum loop. Het is alsof je terug gaat in de tijd, maar dat er dan toch net even een paar dingen niet kloppen. Tussen de oude koloniale gebouwen zien de mensen er vreemd modern uit, en als je goed kijkt zie je dat er een gloednieuwe IPhone uit hun zak verschijnt. Paard en wagen worden ingehaald door een elektrische scooter. In een extreem kitscherig houten interieur staat wel een flat screen televisie. En in het park zitten naast domino spelende oude mannetjes jongeren hun facebook te updaten.

Vier weken zonder internet, met alleen een paar sms’jes richting huis als ik bereik heb. Ook daarmee ga ik terug in de tijd, naar de tijd waar alles gewoon prima werkte zonder dat iedereen op elk tijdstip overal bereikbaar is. En stiekem vind ik het heerlijk. Het geeft me de mogelijkheid om me een maand over te geven aan dit land. Dag en nacht ben ik bezig met puzzelstukjes verzamelen die het plaatje nog lang niet compleet maken.

Lopen door de straten van Cuba.
Onverharde straten met voetballende jongens, kletsende dames, wapperende was en sigaar rokende mannen. De pleinen met ‘esquinas calientes’ waar vol passie de baseball games worden besproken. De deuren, die altijd en overal openstaan, met telkens weer een net iets anders maar toch even kitscherig interieur, met houten schommelstoelen waarop uren worden doorgebracht. Live muziek op iedere hoek van de straat, uitgevoerd met passie en plezier alsof er voor een publiek van honderd wordt gespeeld.
En wil je een mooi kapsel (mannen), mooie nagels (vrouwen) of mooie wenkbrauwen (beide)? Dan ga je naar een van de velen, soms geïmproviseerde kapsalons die uit een museum lijken te komen, waar uren druk kletsend worden doorgebracht.
Daarna drink je staand een één-sloks koffietje of eet je een broodje met ham en kaas voor nagenoeg niks bij een van de vele kleine eet-raampjes.
En, zeer belangrijk, na een uur of elf ’s ochtends komt de rum uit de kast en de mojito’s op tafel, waarna langzaam aan de salsa start, tot diep in de nacht in een van de vele clubs, in de open lucht of gewoon op de Malecon met meegebrachte muziek.

Ik heb het gevoel alsof ik boeken vol kan schrijven over Cuba. En geschreven heb ik; pagina's vol verhalen, opgeschreven gesprekken, aantekeningen, opmerkingen. Ik kan me niet voorstellen dat je door Cuba kunt reizen zonder je de hele tijd dingen af te vragen. Dat kan ook niet anders in een land met zo'n bijzondere en gecompliceerde geschiedenis, zo'n apart systeem en zoveel huidige ontwikkelingen. En na ieder gesprek ontstaan er weer nieuwe vragen.

Hoe houdt deze situatie stand? Een socialistisch systeem, maar tegelijk ontstaan er juist steeds grote verschillen. Verschillen tussen stad en platteland, maar ook tussen mensen die voor de regering werken en mensen die in het toerisme werken, die in cuc verdienen en daarmee velen malen meer. Jongeren stoppen met hun studie omdat ze toch veel meer verdienen als ze in de bediening gaan werken. Bovendien mogen ze niet naar het buitenland als ingenieur of dokter. Ook ziet men steeds meer van het buitenland door het groeiende toerisme, en ook door de sinds 6 maanden beschikbare wifi (wat overigens wel gecensureerd is, is mij verteld). Als je met mensen praat hoor je enorm uiteenlopende dingen, van ‘Fidel is de briljantste man op aarde’ tot ‘Fidel bezit een eiland met 12 miljoen slaven’. Hoe kan dit zo uiteenlopend zijn? Is het een generatieverschil? Of heeft het te maken met het feit dat er toch nog mensen zijn die niet vrij uit durven te spreken?

Naast alle gesprekken en overpeinzingen heb ik vooral genoten. Ik reisde heel Cuba rond, en iedere plek had weer zijn eigen charme. Van Havana reisden we naar het prachtige groene Viñales met zijn schattige gekleurde huisjes met schommelstoelen op alle veranda’s. Een favoriet was Trinidad, een sprookjesstad waar iedereen zich ‘s avonds op de trappen verzameld voor salsa, rum, sigaren en uren durende gesprekken over alles of niets. In Santa Clara konden we de geschiedenis bijna voelen, met de kogelgaten nog in de gebouwen als littekens van de revolutie.
We belandde in het rustige Playa Larga, waar we doken in kristalhelder water en net gevangen kreeft aten op het strand. Op het bizar witte prachtige strand van Varadero zaten we tussen de locals die bij de zonsondergang zich daar verzamelden met flessen rum. En dan was er nog Baracoa, waar we bergen op hikeden, genoten van de prachtige natuur en urenlang dansten onder de sterren.

Cuba. Inmiddels hobbel ik alweer bijna vier weken rond in mijn witte jas in het Ziekenhuis, maar ik kan het niet loslaten. Cuba heeft echt indruk op mij achter gelaten. Cuba leeft. Ook in mij.
Met vol opgelaaide reiskriebels keerde ik terug naar hier. Het geluk van het op reis zijn sloeg om in de leegheid van het weer terug zijn.
En nu is het aan mij om voor de komende tijd mijn reislust te temperen, en me te richten op mijn weg naar dokter-zijn. In Nederland.

Of… Kan ik niet toch misschien…

;)

Anne

P.S.: Aangezien ik nog veel meer te zeggen heb over Cuba, ben ik bezig met een tweede blog die wat inhoudelijker ingaat op Cuba en de gedachten die ik erover heb gevormd door het voeren van gesprekken, lezen van boeken en het reizen door Cuba. Voor degenen die er interesse in hebben. Ik ben nu erg druk met coschappen dus misschien duurt het even, maar in ieder geval: wordt vervolgd!